Operacje doświadczalne - biogramy

Andrzejak-Gnatowska Wacława – ur. się w 1921 r. w Chemie Lubelskim. Do wybuchu II wojny światowej uczęszczała do gimnazjum w rodzinnym mieście i należała do harcerstwa. Na początku okupacji niemieckiej złożyła przysięgę w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) i otrzykmała zadanie łaczniczki-kurierki. Aresztowana 21.07.1941 i osadzona w więzieniu na Zamku Lubelskim. Dnia 21.09.1941 Sondertransportem lubelsko-warszawskim wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7718. Dnia 32.11.1942 poddana pseudomedycznej operacji zakaźnej, której dokonał dr Fritz Fischer. Wyzwolenia doczekała 3.05.1945 w okolicach wioski Parchimem. Po powrocie do kraju ukończyła studia i pracowała jako ekonomista. W 1959 r. przeszła na rentę inwalidzką ze względu na stan zdrowia. Mieszkała w Warszawie. Zmarła w 2009 r. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem zasługi, Krzyżem za Zasługi ZHP, Krzyżem Partyzanckim.

Backiel-Sobolewska Irena – ur. się w 1923 r. w Chełmie Lubelskim. Jej rodzina zaangażowana była w działalność konspiracyjną. W domu rodzinnym odbywały się spotkania tajnej podchorążówki, do której należał jej brat. Po aresztowaniu osadzona w wiezieniu na Zamku Lubelskim. Dnia 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck, oznaczona nr 7890. Dwukrotnie operowana ( 4.09.1942 i 19.02.1943). Przeżyła obóz koncentracyjny i powróciła do kraju. Po wojnie pracowała jako księgowa. Mieszkała w Puławach. Zmarła w 1996 r.

Baj-Kotkowska Zofia – ur. się 19.04.1918 r. w Tarnogórze na Lubelszczyźnie. Szkołę powszechna ukończyła w rodzinnej miejscowości, a gimnazjum w Lublinie. Następie pracowała jako urzędniczka w Urzędzie skarbowym we Włodawie. Następnie przeniosła się do Krasnegostawu, gdzie została zaprzysiężona w ZWZ i rozwinęła szeroką działalność konspiracyjną. Aresztowana 7.02.1941 i osadzona na zamku Lubelskim przeszła ciężkie 7 miesięczne śledztwo w lubelskim gestapo. Dnia 21.09.1942 wraz z innymi została przewieziona do KL Ravensbruk, gdzie otrzymała nr 7685. Dwukrotnie operowana doświadczalnie ( 3.11.1942 i 23.02.1943). Wycięto jej po części kości strzałkowej i goleniowej z obu nóg. Jeszce w kwietniu 1945 r. dr Treite na jej żądanie wyjął z jej rany tzw. ciała obce: kłębek jedwabnych nici i kawałek szkła. Jako dobrze posługująca się językiem niemieckim, wraz z Jadwiga Kamińską pełniły rolę przedstawicielek „królików” wobec komendantury obozu, protestując wobec dalszych operacji doświadczalnych na więźniarkach. Doczekała wyzwolenia i nie wróciła do Polski. Pracowała dla Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Belgii, a następnie osiedliła się w Australii, gdzie zmarła w 2006 r.

Bąbińska-Dobrowolska-Jasiuk Bogumiła – ur. się w 1915 r. na Kresach RP. Do czasu ukończenia gimnazjum mieszkała w Krzemieńcu. Uzyskała dyplom Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie i podjęła pracę zawodową. Za działalność konspiracyjną aresztowana w 1941 r., osadzona na Zamku Lubelskim i poddana okrutnemu śledztwu przez gestapo. Przewieziona 21.09.1941 r. w Sondertransporcie do KL Ravensbruck i otrzymała nr 7693. Pracowała w warsztatach produkujących słomiane wkładki do butów dla wojska. Operowana kilkakrotnie ( listopad i grudzień 1942 oraz początek 1943) mięśniowo i kostnie. Te zabiegi pseudomedyczne pozostawiły głębokie blizny na nogach i bardzo osłabiły zdrowie. Należała do tajnej grupy więźniarek wysyłających tzw. „listy sympatyczne”, które zawierały zakodowane informacje o dokonywanych operacjach wraz z imiennymi listami operowanych. To jej wuj- żołnierz AK - przekazał te szokujące wiadomości polskiemu rządowi w Londynie. W obozie ze względu na stan zdrowia pozostała do oswobodzenia w dniu 28.04.1945. Po wielotygodniowej tułaczce powróciła do Warszawy i podjęła pracę zawodową w GUS-ie. Zmarła w 1980 r. w Warszawie.

Bielska-Mojejko Jadwiga – ur. 22.07.1922 w Warszawie. Wraz z rodzicami i bratem przeniosła się do Lublina, gdzie wszystkie stopnie szkolne kończyła w szkole u SS. Urszulanek. Aresztowana 14.02.1941 przez gestapo za przynależność do ZWZ. Aresztowani byli również inni członkowie jej rodziny. Po śledztwie w lubelskim gestapo wywieziona 21.09.1941 do KL Ravensbruck jako nr 7922.Operowana doświadczalnie 23.11.1942. Zakażono jej prawe podudzie bakteria zgorzeli gazowej. Powróciła do Polski z lagru wraz z matką i ciotką. W Lublinie kontynuowała przerwana naukę i po studiach w Akademii Medycznej na wydziale farmacji podjęła pracę w Zakładzie Chemii Farmaceutycznej Akademii Medycznej w Lublinie. W wyniku pogarszającego się stanu zdrowia po kilku latach pracy przeszła na specjalną rentę i uznana została inwalida I grupy. Była członkiem Polskiego Związku b. Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Odznaczona Krzyżem Oświęcimskim. Zmarła w Lublinie w 2006 r.

Bień-Dymska Leonarda – ur. się w 1918 r. Oskarżona o posiadanie broni i osadzona w więzieniu na Zamku Lubelskim. Do KL Ravensbruck wywieziona Sondertransportem 21.09.1941 r., gdzie otrzymała nr 7861. W obozie poddana pięciokrotnie operacjom doświadczalnym ( na przestrzeni 14.11.1942-18.01.1943) . Były one z rodzaju kostnych z cięciami na goleniach. Okaleczona okrutnie przez pół roku nie mogła poruszać się o własnych siłach. Przeżyła obóz. Brak dalszych danych.

Broel-Plater-Skassa Maria Janina – ur. się 18.12.1913 r. w Warszawie. Przed wojną ukończyła liceum przemysłowo-techniczne i rozpoczęła studia na Politechnice Warszawskiej. We wrześniu 1939 wraz z personelem szpitala wojskowego w Brześciu Litewskim ewakuowała się na Węgry. Latem 1940 przez zieloną granicę przedostała się do Polski i podjęła zadania kurierskie w AK. Aresztowana wraz z bratem ( zginął w KL Auschwitz) 12.06.1941 w Terespolu nad Bugiem. Po dotkliwym śledztwie w miejscowym gestapo, via więzienie w Białej Podlaskiej ostatecznie została osadzona 28.07.1941 w Zamku Lubelskim. Sondertransportem z 21.09.1941 dostała się do KL Ravensbruck, gdzie oznaczono ją nr. 7911. Dnia 23.11.1942 została pseudomedycznie zakażona zarazkami zgorzeli gazowej i poddana terapii sulfonamidowej za pomocą cibazolu. Rana na jej nodze nigdy się nie zagoiła. W marcu 1943 osobiście w komendanturze obozu zaprotestowała przeciwko zbrodniczym eksperymentom, co w warunkach obozu koncentracyjnego było aktem wyjątkowej odwagi. W obawie o utratę życia przy próbach ze strony komendantury obozu wymordowania „królików”, występowała pod fałszywym nazwiskiem i numerem obozowym. W lagrze należała do konspiracyjnej harcerskiej drużyny „Mury”. KL Ravensbruck opuściła w ostatnim marszu ewakuacyjnym 28.04.1945. Po powrocie do kraju osiadła w Warszawie. Pracowała w PCK i w Instytucie Leków. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim OOP i Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarła w Warszawie w 2005 r. Zeznawała jako świadek w 1946 r. podczas procesu norymberskiego.

Buraczyńska-Zeiske Wojciecha – ur. się 22.04.1920 w Warszawie. W szkole podstawowej należała do harcerstwa. Ukończyła szkołę handlową. Po wybuchu wojny została zaprzysiężona w ZWZ. Aresztowana 16.02.1941 jako łączniczka podczas wykonywania zadania w Białej Podlaskiej. Przeszłą przez śledztwo w gestapo, a następnie przewieziona na Lubelski Zamek. Wywieziona do KL Ravensbruck transportem w dniu 21.09.1941 i oznaczona nr 7926. Pracowała w obozowej szwalni na potrzeby armii niemieckiej. Poddana operacji zakaźnej 23.11.1942. Należała do konspiracyjnej grupy piszącej „listy sympatyczne” z wiadomościami o operacjach, używając do tego moczu lub soku z cebuli. Jak zdecydowana większość „królików” ostatnie tygodnie przed oswobodzeniem lagru ukrywała się przed SS i policja obozową. Obóz opuściła pod koniec kwietnia w tzw. ”marszu śmierci”, a wolności doczekał się pod wioską Parchim. Po wojnie powróciła do warszawy,a następnie pracowała w Golcewie w urzędzie pocztowym. Od 1963 r. mieszka ponownie w warszawie, a obecnie u córki Elżbiety w Falenicy. Nie przyjęła odznaczenia „Polonia Restituta”.Żywo interesuje się sprawami więźniarskimi i upamiętnienia cierpienia i ofiary obozowych koleżanek.

Cabaj-Kalinowska Maria – ur. się 28.09.1906 ww wsi Kopina powiat Radzyń Podlaski. Ukończyła szkołę mleczarską. Członek ZWZ od 1942 r., prowadziła kolportaż prasy konspiracyjnej. Aresztowana przez gestapo 20.10.1941 i po ciężkim śledztwie przewieziona na Zamek Lubelski. Przez trzy miesiące osadzona w KL Majdanek, a następnie w dniu 30.0.1942 wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 11306. Operowana pseudomedycznie 19.11.1942 r. Dnia 28.02.1945 wyjechała pod fałszywym nazwiskiem do Bergen-Belsen wraz z innym „królikiem” Marią Michalik. Doczekała się wyzwolenia. W połowie czerwca 1945 r. w ramach pomocy Szwedzkiego Czerwonego Krzyża była na rekonwalescencji w Szwecji. W 1946 powróciła do Polski i osiedliła się początkowo w Gubinie, a następnie w Łukowie. Od 1953 r. ze względu na katastrofalny stan zdrowia przeszła na specjalną rentę inwalidzką. Zmarła w 1982 r. w Łukowie.

Czajkowska-Bafia Stanisława – ur. się 24.07.1924 w Ciechominie powiat Łuków. Jako uczennica aresztowana za rozpowszechnianie prasy konspiracyjnej w marcu 1941 r. Przeszła przez więzienie w Rotundzie Zamojskiej w na Zamku Lubelskim. Wywieziona 21.09.1941 r. do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7864. W tajnej szkole na terenie lagru przerobiła materiał II, III i IV klasy gimnazjum. Poddana operacjom czterokrotnie. W obozie pozostała aż do „marszu śmierci”. Na UJ w Krakowie ukończyła Studium Spółdzielcze. Pracowała jako kierownik Ośrodka Szkoleniowego ZSS oraz instruktor szkolenia zawodowego, ale ze względu na zły stan zdrowia musiała przerwać pracę zawodową. Zmarła w Warszawie w 2008 r.

Czyż-Wilgat Krystyna – ur. się 11.10.1923 r. w Lublinie. Harcerka, zaprzysiężona w ZWZ po wybuchu wojny. Aresztowana 4.03.1941 i osadzona na Zamku w Lublinie. Wraz z Sondertransportem znalazła się w KL Ravensbruck i stała się nr. 7708. W lagrze uczestniczyła w tajnym nauczaniu, którego kierowniczką była b. dyrektorka gimnazjum w Białej Podlaskiej Wanda Madlerowa nr 6009. Operowana doświadczalnie 23.11.1942. Wraz z transportem oświęcimskim opuściła potajemnie obóz 8.03.1945 i dostała się do obozu Neustad-Glewe, gdzie 2.05.1945 doczekała wolności. Do Lublina dotarła 28.05.1945. Ukończyła studia geograficzne i była pracownikiem naukowym na UMCS. Zmarła w Lublinie w 2011 r.

Dąbska-Jaszak Krystyna – ur. się w 1909 na Lubelszczyźnie. Więziona na Zamku w Lublinie. Wraz z innymi przewieziona do KL Ravensbruck 23.09.1941 r. jako nr 7660. Poddana pseudomedycznej operacji kostnej z cięciem na goleniach 8.09.1942. również miała usuniętą kość strzałkową. Pozbawiona samodzielnego poruszania się przez 5 miesięcy. Zmarła w 1982 r.

Dzido-Hassa Jadwiga – ur. się 26.01.1918 w Suchowoli. Wychowywała się w Łukowie. W 1938 r. rozpoczęła studia farmaceutyczne na UW w Warszawie. Podczas wakacji w 1939 r. pracowała w aptece w Łukowie, gdzie zastał ja wybuch wojny. Zaprzysiężona w ZWZ kolportowała nielegalną prasę, a apteka była miejscem kontaktów konspiracyjnych. Aresztowana 28.03.1941, osadzona w więzieni w Radzyniu, a następnie przewieziona na Zamek Lubelski. Przeszła okrutne śledztwo w lubelskiej siedzibie gestapo. Transportem z 21.09.1941 przewieziona do KL Ravensbruck , otrzymała nr 7860. W listopadzie 1942 poddana zabiegowi wstrzyknięcia bakterii gronkowca złocistego. Przez wiele miesięcy okrutnie cierpiała i balansowała na granicy życia i śmierci. Była w grupie poddanej eksperymentowi z sulfonamidami. Rozległość infekcji pociągnęła okres 5 miesięcy rekonwalescencji, co jednak nie zachowało jej przed trwałym kalectwem i inwalidztwem. Ukrywała się pod podłogą baraku przed próba likwidacji ze strony władz obozu. Po zakończeniu wojny powróciła do rodzinnego Łukowa, bez środków do życia i okrutnie okaleczona. Ukończyła studia farmaceutyczne na UW w Warszawie. Udzielała się społecznie i na rzecz b. więźniów. Zmarła w Warszawie w 1985 r. Była świadkiem podczas procesu w Norymberdze.

Gisges Jadwiga – ur. się 3.09.1903 w Korninie w rodzinie ziemiańskiej. Szkołę średnia ukończyła na pensji w Moskwie. W 1920 r. uciekając przed bolszewikami zamieszkała u brata w Krzemieńcu. Jako żona oficera-lekarza 71 pułku piechoty do 1939 r. mieszkała w Zambrowie. Podczas wakacji z córka Zofią u teściów w Zamościu zastała ją wojna. Od stycznia 1940 r. należała do ZWZ, kolportowała m.in. gazetę konspiracyjną „Polska żyje”. Aresztowana 17.03.1941 po dużej „wsypie”po ciężkim śledztwie w zamojskim gestapo została osadzona na Zamku Lubelskim. Wywieziona Sondertransportem w dniu 21.09.1941 do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7889. Poddana operacji doświadczalnej w dniu 22.11.1942. Pod koniec pobytu w obozie ukrywała się pod fałszywym numerem obozowym, a często pod podłogą baraku, przed próbą likwidacji ze strony władz obozu. Brała udział w tzw. „marszu śmierci” w kierunku Lubeki, gdzie Niemcy planowali zatopić więźniów na barkach rzecznych. Doczekała wolności w dniu 3.05.1945. Po wojnie z córką zamieszkał w Łodzi. Zawodowo pracowała do 1953 r. Od 1964 r. mieszkała w Gdańsku. Zmarła w 1989 r.

Gnaś Maria – ur. się w 1917 w Zamościu. Po aresztowaniu osadzona na zamku Lubelskim. Do Ravensbruck trafiła 23.09.1941 transportem lubelsko-warszawskim. Otrzymała nr 7883. Operowana 1.08.1942 w pierwszej grupie eksperymentów. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 12.02.1943 r.

Grabowska Maria – ur. się 15.06.1907 w Łanach Wielkich (woj. krakowskie), ale mieszkała w Białej Podlaskiej. Na początku wojny zaprzysiężona w ZWZ. Aresztowana 11.03.1941 przez miejscowe gestapo, a następnie 2 .04.1941 przewieziona na Zamek Lubelski. W Sondertransporcie trafiła do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7674. Operowana kilkukrotnie. Po raz pierwszy 19.11.1942.w obozie pozostała do ostatniego transportu ewakuacyjnego, tzn. do 28.04.1945 r. Po wojnie ukończyła studia pedagogiczne i pracowała jako nauczyciel w Technikum Ekonomicznym nr 1 w łodzi. Zmarła w 1976 r.

Gutek Rozalia – ur. w 1923 r. w Piotrkowie. Po aresztowaniu więziona na Zamku Lubelskim. W dniu 21.09.1941 wyjechała Sondertransportem do KL Ravensbruck i stała się nr 7871. W obozie dwukrotnie operowana doświadczalnie ( 1.08. i 16.09. 1942). Były to operacje zakaźne z jednym cięciem na łydce. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 28.09.1943.

Hegier-Rafalska Helena – ur. 7.09.1916 w Kiszyniowie w Mołdawii. Zdobyła wykształcenie średnie ekonomiczne. Harcerka ZHP. Od 1936 r. pracowała w Izbie skarbowej w różnych miastach. Na ostatniej placówce w Kamieniu Koszylskim zastał ją napad Sowietów na Polskę. Nielegalnie przekroczyła granicę niemiecko-sowiecką i zamieszkała w Warszawie. Uczestniczyła w konspiracyjnym kolportażu gazetek „Żołnierz Polski” i „Biuletyn Informacyjny”. Aresztowana wraz z Barbarą Pytlewską 27.01.1941 i osadzona w gestapo w Radzyniu Podlaskim, gdzie była poddawana okrutnym torturom i śledztwu. Przewieziona do Lublina i uwięziona na Zamku Lubelskim. Trafiła do KL Ravensbruck 23.09.1942 i otrzymała nr 7896. Dnia 19.11.1942 operowano jej obie nogi, po cztery duże cięcia na udach i podudziach, by co dwa tygodnie otwierać kolejno jedną z ran. W kwietniu 1945 przeżyła „marsz śmierci” do Malchow. Wolności doczekała się 3.05.1945. Powróciła do Warszawy i na życie zarabiała jako urzędniczka do 1957 r. Aktywnie działała w ZBOWiD i Klubie Więźniarek Ravensbruck. Zmarła 22 maja 2017 roku w Warszawie. 

– ur. się 12.04.1925 r. w Dąbrowie Górniczej. Przed wybuchem wojny zdała tzw. małą maturę u SS. Niepokalanek w Maciejowie na Wołyniu. Wojna zastała ją w Lublinie u rodziców. Włączyła się w struktury ZWZ jako kurierka. Aresztowana w marcu 1941 r. i osadzona na zamku w Lublinie. Wraz z siostra Krystyną Iwańską w Sondertransporcie dostały się do KL Ravensbruck, gdzie Janina otrzymała nr 7711. Pracowała w warsztatach obozowych na rzecz wojska oraz w przyobozowej fabryce. Operowana 14.08.1942 i poddana eksperymentowi z sulfonamidami. Operacji poddana została również jej siostra Krystyna. Przed ewakuacją obozu udało jej się opuścić potajemnie obóz i dostać do prac rolnych w gospodarstwie rolnym w Woltendingen. Biegle posługiwała się językiem francuskim, co umożliwiło jej dostać posadę tłumacza przy wojskach angielskich. W marcu 1946 wróciła do Polski. Jednak już 18.03.1946 wyjechała ponownie do Francji na zaproszenie francuskich więźniarek, gdzie w Instytucie L. Pasteura poddano jej operowaną nogę leczeniu. Była tłumaczką wierszy Grażyny Chrostowskiej rozstrzelanej w Ravensbruck 18.04.1942. Po studiach  na Sorbonie i w Wyższej Szkole Dziennikarstwa i Nauk Społecznych przez wiele lat pracowała w redakcji „ Pokój i wolność”. Zmarła we Francji w 1983 r.

ur. się 4.03.1919 r. Przed wojną studiowała na Politechnice Warszawskiej. II wojna zastała ją w Lublinie u rodziców. W ZWZ była kurierką i została aresztowana w marcu 1941 r. Przeszła ciężkie śledztwo w lubelskim gestapo. Do obozu trafiła Sondertransportem z 21.09.1941 i otrzymała nr 7710. w obozie funkcjonowała pod fałszywym nazwiskiem Elisabeth Barbier. Operowana 14.08.1942  jako ofiara doświadczeń z sulfonamidami. W lagrze została do końca z najciężej chorymi w rewirze. Po wojnie ukończyła medycynę i pracowała jako lekarz w Warszawie. Zmarła w 1958 r.

ur. się w 1920 r. w Lublinie.  Za pracę konspiracyjną aresztowana i osadzona na Zamku Lubelskim. Przywieziona 23.09.1941 do KL Ravensbruck otrzymała nr 7716. Prowadziła korespondencje poza cenzura obozową. Operowana 14.08.1942. W wyniku akcji Szwedzkiego Czerwonego Krzyża wyjechała tzw. „białym autobusem” do Szwecji w ostatnich dniach funkcjonowania obozu. Po wojnie mieszkała w Anglii i Argentynie. Zmarła w Argentynie.

ur. się 14.04.1914 r. w Zamościu. Do wybuchu wojny pracowała jako nauczycielka. W konspiracji działała w ZWZ,w grupie  którą założył jej mąż. Aresztowana 18.03.1941 i osadzona w Zamku Lubelskim, skąd wywieziona 21.09.1941 do Ravensbruk. Otrzymała nr 7783. Dwukrotnie operowana  (15.08. i 13.09.1942). Jako znająca dobrze język niemiecki wraz z Zofią Baj reprezentowała „króliki” wobec władz obozowych, żądając zaprzestania dalszych eksperymentów. W lagrze pozostała do ostatniego transportu w dniu 28.04.1945. Po wojnie osiadła w Belgii, gdzie pracowała dla Czerwonego Krzyża. Zeznawała w czasie procesu w Norymberdze. Zmarła w Belgii w 1970 r.

ur. się w 1896 r. Przywieziona do KL Ravensbruk 31.05.1942. Otrzymała nr 11322. Dnia 8.10.1942 operowana doświadczalnie zakaźnie. Zmarła w 1963 r.

po zajęciu przez Niemców Wybrzeża została wysiedlona z Gdyni. Aresztowana wraz z rodzicami w Zamościu 17.03.1941. Przeszła ciężkie „badania” w zamojskim gestapo. Od czerwca 1941 osadzona na Zamku w Lublinie i wraz z Sondertransportem dostała się do KL Ravensbruck, gdzie stała się nr. 7912. Rodzice jej zginęli  również w obozach: matka w KL Ravensbruck, a ojciec w KL Auschwitz. Operowana doświadczalnie 14.09.1942. w obozie była do końca , tzn. do 28.04.1945.

ur. 15.03.1909 w Żurominie. Przed wojną pracowała jako przedszkolanka w Grudziądzu. Wojna zastała ją w Lublinie, gdzie włączyła się do konspiracji jako kurierka. Aresztowana 13.02.1941 wraz z kilkoma osobami z rodziny. W lubelskim gestapo przeszła okrutne śledztwo i z Zamku Lubelskiego wraz z siostrą Heleną Piasecką została wywieziona 21.09.1941 do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7918. Pierwszy raz operowana 14.08.1942 . Doświadczyła operacji kostnych i z użyciem sulfonamidów. W sumie dokonano na niej 6 operacji w latach 1942-1943. Uczestniczyła w proteście przeciwko dalszym eksperymentom na kobietach-więźniarkach. Przez 6 miesięcy nie mogła samodzielnie się poruszać. Obóz opuściła w ostatniej grupie w dniu 28.04.1945. Po wojnie ze względu na kalectwo nie podjęła pracy zawodowej. Zmarła w Lublinie w 2002 r. Była świadkiem podczas procesu w Norymberdze.

ur. się w 1915 r. i do wybuchu wojny mieszkała w Bydgoszczy. Niemcy jej rodzinę wysiedlili do Zamościa. Zaprzysiężona w ZWZ i aresztowana za konspirację wraz z mężem, który zginął w KL Auschwitz i szwagrem. Osadzona i przesłuchiwana przez gestapo na Zamku Lubelskim. Sondertransportem  z 21.09.1941 dostała się do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7920. Operowana pseudomedycznie 14.08.1942, a rana  powtórnie została otworzona 16.09.1942. Proces gojenia trwał prze następny rok, a na nodze postała trwała blizna. Obóz opuszczała w stanie skrajnej gruźlicy, transportowana przez koleżanki,  którą jednak po wyjściu z lagru zdołała wyleczyć. Zmarła w 1959 r.

ur. się 19.08.1921 w Chełmie Lubelskim, gdzie ukończyła szkołę podstawową i gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Pod koniec 1940 r. wstąpiła do ZWZ, gdzie była kurierką i kolporterką „Biuletynu Informacyjnego”. Aresztowana 22.07.1941 wraz z ojcem, który został rozstrzelany jako były legionista Pierwszej Brygady im. J. Piłsudskiego w KL Auschwitz. Więziona i przesłuchiwana na Zamku Lubelskim. Do KL Ravensbruck trafiła Sondertransportem w dniu 23.09.1941 i stała się nr. 7935. Operowana 15.09.1942 jako ofiara zakażenia. Ze  względu na zły stan zdrowia pracowała jako rekonwalescentka przy robieniu skarpet i pończoch na drutach. Pod koniec wojny ukrywała  się przed próbą likwidacji ze strony władz obozowych. Pod fałszywym numerem wyszła  z KL Ravensbruck i   dostał się do obozu w Neustadt -Glewe, gdzie 3.05.1945 doczekała wolności. Po wojnie mieszkała w Chełmie Lubelskim. Zdała maturę i zaczęła studiować stomatologię. W 1989 r. przeszła na emeryturę i przeniosła się do córki w Gdańsku, gdzie zmarła.

ur. się w 1907 we Lwowie. Szkołę średnią ukończyła w Zamościu. Pracowała w Sądzie w Chełmie Lubelskim. Aresztowana w grudniu 1940 wraz z mężem, który zginął w KL Auschwitz. W więzieniu na Zamku Lubelskim urodziła córeczkę. Wywieziona do KL Ravensbruck 21.09.1941 i otrzymała nr 7866. Operowana doświadczalnie 7.10.1942. Została zakażona zgorzelą gazową. Zmarła kilka dni po eksperymencie nie odzyskawszy przytomności, najprawdopodobniej stało się to 15.10.1942.

ur. się 9.11.1921 w Chełmie Lubelskim. Przed wybuchem wojny zdołała ukończyć I klasę liceum humanistycznego. Od 1940 r. działała w jako łączniczka ZWZ wśród młodzieży gimnazjalnej. Aresztowana w październiku 1941 i osadzona na Zamku Lubelskim. Przywieziona do KL Ravensbruck 30.05.1942 i otrzymała nr 11326 . Operowana doświadczalnie 7.10.1942. Na skutek operacji doznała paraliżu stawu skokowego. W 1946 powróciła do kraju. Mimo podejmowanych prób leczniczych, zastosowane operacje nic jej nie pomogły. W 1947 zdała maturę, ale ze względu na fatalny stan zdrowia nie mogła podjąć dalszego kształcenia się. Zmarła w 1998 r.

ur. 1912 r. w Zamościu. Do 1939 r. pracowała jako nauczycielka w szkołach podstawowych obwodu zamojskiego. Od 1940 r. łączniczka w ZWZ między komendantami, a nauczycielkami zaangażowanymi w konspirację. Aresztowana w marcu 1941 wraz z dwoma kuzynami Stefanem i Henrykiem zamordowanymi w KL Auschwitz. Początkowo przesłuchiwana przez zamojskie gestapo, a następnie przewieziona na Zamek Lubelski. Wywieziona do KL Ravensbruck Sondertransportem 21.09.1941, otrzymała nr 7884. W lagrze pracowała w warsztatach na rzecz wojska. Operowana zakaźnie  14.08.1942. z uwagi na powikłania pooperacyjne pracowała w tzw. „trykotarskim komandzie”. Ukrywała się pod koniec wojny przed śmiercią ze strony władz obozu, jako świadek eksperymentów. W kwietniu 1945 uczestniczyła w „marszu śmierci” w kierunku Lubeki. Wolności doczekała 3.05.1945. Wraz z rodzicami po wojnie zamieszkała w Bydgoszczy. Od 1962 mieszkała w Sopocie, gdzie zmarła w 1996 r.

Kostecka Czesława – ur. się w Międzyrzecu Podlaskim. Aresztowana 20.01.1941 wraz z mężem i braćmi za prace wywiadowczo-dywersyjną i kolportaż prasy konspiracyjnej. Po bestialskich badaniach w gestapo w Radzyniu Podlaskim trafiła na Zamek Lubelski i po ośmiu miesiącach tortur Sondertransportem w dniu 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck jako nr 7688. Operowana 7.10.1942 i zakażona obrzękiem złośliwym. Wróciła do Polski w połowie maja 1945. Zmarła w 1976 r.

Kraska Weronika – pochodziła z Lubelszczyzny. Aresztowana za posiadanie broni i osadzona na osławionym Zamku Lubelskim. Do KL Ravensbruck przybyła Sondertransportem w dniu 23.09.1941 i otrzymała nr 7672. Zmarła w KL Ravensbruck w wyniku powikłań pooperacyjnych trzeciego dnia po eksperymencie z objawami tężca.

Krawczyk-Krasucka Irena – ur. się 14.10.1900 r. w Dobrzyniu n/Wisłą. Ukończyła 4 klasy gimnazjum. Związana z konspiracją od końca 1939 r. i aresztowana w Lublinie. Osadzona na Zamku Lubelskim 17.10.1940. wywieziona do KL Ravensbruck 30.05.1942 jako nr 11329. Operowana 7.10.1942. Rana ropiała przez cały rok. Opuściła obóz w ostatnim transporcie ewakuacyjnym 28.04.1945. Po powrocie do kraju zaopiekowała się nią rodzina, a od 1947 podjęła pracę zawodową, z której niestety musiała zrezygnować. Zmarła w 1995 r.

Kulczyk-Rosiewicz Wanda – ur. się 13.06.1922 r. w Warszawie. Do czasu wybuchu wojny pobierała naukę na kursach gimnazjalnych w Warszawie. Aresztowana w grudniu 1940 r. i osadzona na Pawiaku., gdzie pędziła dziewięć miesięcy, z czego sześć w izolatce. Przesłuchiwana w gestapo na Szucha. Wraz z transportem lubelsko-warszawskim trafiła do KL Ravensbruck 23.09.1941 , gdzie otrzymała nr 7821. W lagrze pracowała w warsztatach przy słomie dla potrzeb wojska, a także przy pracach budowlanych na terenie obozu. Operowana w pierwszej grupie 1.08.1942. Była to operacja zakaźna. Po sześciu tygodniach ranę otwarto ponownie. Ogromną pomoc w tych koszmarnych chwilach świadczyła jej Janina Iwańska, również operowana. Ukrywała się przed próbą likwidacji :królików” przez władze obozowe. Z lagru wyszła w ostatnim marszu 28.04.1945. Po powrocie do Warszawy podjęła prace w spółce farmaceutycznej. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu odrodzenia Polski. Mieszka w warszawie. Uczestniczy w spotkaniach Klubu b. Więźniarek KL Ravensbruck. Praktycznie co roku uczestniczy w uroczystościach rocznicowych na terenie Miejsca Pamięci i Przestrogi KL Ravensbruck. Żywo uczestniczy w pielęgnowaniu pamięci o koleżankach więźniarkach. Chętnie spotyka się z młodzieżą na lekcjach historii. Jest jedną z ostatnich żyjących operowanych pseudomedycznie w KL Ravensbruck.

Kuśmierczuk Maria – ur. 20.01.1920 w Zamościu. W 1938 r. ukończyła Państwowe Gimnazjum w Zamościu i zdążyła skończyć I rok na na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym USB w Wilnie. Jesienią 1939 wstąpiła do ZWZ, gdzie zajmowała się kolportażem przy Komendzie Głównej ZWZ w Zamościu. Aresztowana 9.11.1940 wraz z ojcem i siostrą. Przewieziona do Lublina na Zamek, przeszła jednocześnie bestialskie śledztwo w lubelskim gestapo. Sondertransportem z 21.09.1941 trafiła do KL Ravensbruck jako nr 7888. Pracowała przy rozbudowie obozu, warsztatach szewskich oraz w okolicznych gospodarstwach rolnych. Operowana 7.10.1942 i zakażona zarazkami obrzęku złośliwego. To spowodowało nigdy nie gojącą się ranę, z której wystawała widoczna kość. Gdy zawisło niebezpieczeństwo wymordowania „króli” przez władze obozowe, zmieniła nr obozowy i rozpoczęła ukrywanie się. Po wyzwoleniu wróciła do kraju i rozpoczęła w 1946 r. studiować medycynę w Akademii Medycznej w Gdańsku. Przez wiele lat pracowała w Katedrze Radiologii Akademii Medycznej w Gdańsku. Zmarła w 1989 r. Była świadkiem podczas procesu w Norymberdze.

Kwiecińska Leokadia – ur. się w Lublinie w 1899 r. Była urzędniczką Zarządu Miejskiego w Lublinie i przeżyła bombardowanie miasta 9.9.1939, doznając poważnej kontuzji. Należała do ZWZ. Aresztowana 22.02.1941 i osadzona na Zamku Lubelskim. Przeszła ciężkie „badania”na lubelskim gestapo. Wywieziona do KL Ravensbruck 21.09.1941, gdzie stała się nr. 7682. Operowana doświadczalnie 7.10.1942. W wyniku eksperymentów chorowała sześć miesięcy. Obóz opuściła w ostatnim marszu ewakuacyjnym dnia 28.04.1945. Po powrocie do Lublina pracowała w USC, a następnie utrzymywała się z renty specjalnej, jako ofiara eksperymentów. Zmarła w 1969 r.

Lefanowicz Aniela – Pochodziła z Biłgoraja na Zamojszczyźnie, gdzie była właścicielką restauracji. Aresztowana za przynależność do ZWZ. W lagrze nosiła nr 7719. Zmarła w KL Ravensbruck 13.10.1942 jako ofiara pseudomedycznych eksperymentów.

Łotocka Stefania – ur. się 29.12.1912 w Chrostkowie (powiat tarnopolski). Otrzymała średnie wykształcenie. Od wiosny 1940 pracowała w strukturach ZWZ na terenie Łukowa. Mąż jej nie wrócił z kampanii 1939 i okazało się, że jego nazwisko znajduje się na tzw. liście katyńskiej. Aresztowana w Łukowie 9.03.1941. Przez więzienie w Radzyniu Podlaskim trafiła na Zamek w Lublinie. Do KL Ravensbruck przybyła Sondertransportem z 21.09.1941 r. i otrzymała nr 7707. Dnia 30.09.1942 przeprowadzono na niej operację mięśniowo-zakaźną, co spowodowało, że nie mogła bez pomocy kul samodzielnie się poruszać. Uchroniona przez czeską blokową Marzenę Svedikową przed komorą gazową. Opuściła lagier w ostatnim transporcie w dniu 28.04.1945 r. Wolności doczekała w dniu 4.05.1945 r. Po powrocie do kraju odezwała się gruźlica, którą udało się częściowo opanować. Zmarła w 1982 w Sobieszowie.

Łuszcz-Feifer Jadwiga – przywieziona do KL Ravensbruck transportem 31.05.1942. Otrzymała nr 11275. Operowana doświadczalnie 8.10.1942, jako typ operacji zakaźnej z jednym cięciem na łydce. Zmarła w 1998 r.

Maćkowska Pelagia – ur. się 22.08.1898 w Piotrkowie Trybunalskim. Wykształcenie średnie. Aresztowana w Zamościu wraz z mężem i nieletnimi synami 17.03.1941 za konspirację w ZWZ. Z zamojskiej Rotundy przewieziona na Zamek Lubelski 12.05.1941. Dnia 23.09.1942 przewieziona Sondertransportem do KL Ravensbruck jako nr 7886. Operowana doświadczalnie 7.10.1942.Obóz opuściła ostatnim transportem ewakuacyjnym w dniu 28.04.1945. Jej najbliżsi, z którymi była aresztowana zginęli w KL Auschwitz. Po powrocie do kraju osiedliła się w Zamościu. Zmarła w 1988 r.

Mann Eugenia – rolniczka, ur. w Wohyniu. Podczas okupacji pracowała przymusowo w niemieckiej stołówce. Aresztowana pod zarzutem próby otrucia stołujących się tam Niemców. Gestapo z Radzynia Podlaskiego osadziło ją w Zamku Lubelskim. Wywieziona do KL Ravensbruck 21.09.1941 otrzymała nr 7873. Operowana doświadczalnie 23.11.1942. Przeżyła marsz śmierci do obozu w Malchow. W 1945 r. wróciła do kraju. Zmarła w 1946 r.

Marciniak-Budziszewska Janina – ur. się 12.08.1924 w Bychawie. Przed wojną uczęszczała do gimnazjum w Lublinie. Gestapo aresztowało ją w maju 1941 r. w związku ze śledztwem jej brata na Zamku Lubelskim. Wywieziona Sondertransportem 21.09.1941 do KL Ravensbruck stała się nr. 7910. W lagrze kontynuowała naukę na tajnych kompletach w zakresie IV klasy szkoły gimnazjalnej i liceum. Pracowała w warsztatach obozowych przy słomie na rzecz wojska. Operowana doświadczalnie trzykrotnie ( 28.12.1942, 14.01.1943. 15.03.1943). Były to operacje kostne. Na obu nogach pozostały trwałe blizny ,a zdjęcia Rtg wykazały widoczne zmiany kostne. W wyniku próby likwidacji przez władze obozu „królików” ukrywała się pod podłogą baraku. W lutym 1945 pod fałszywym nazwiskiem i numerem wyjechała w transporcie do obozu Neustad-Glewe. Wolność odzyskała 3.05.1945. W 1946 rozpoczęła studia na Akademii Medycznej w Warszawie na wydziale stomatologii i prze wiele lat pracowała w zawodzie. Zmarła nagle podczas wizyty w Nowym Jorku w 1981 r.

Marczewska Władysława – ur. w 1910 r. w Buczaczu. Uczyła się w gimnazjum w Stanisławowie. Ukończyła studia prawnicze na KUL. Aresztowana w Lublinie, osadzona na Zamku Lubelskim i przesłuchiwana w siedzibie lubelskiego gestapo „Pod zegarem”. W Sondertransporcie w dniu 21.09.1941 wraz z nią do KL Ravensbruck wywieziono dwie siostry jej męża: Michalinę i Janinę. Otrzymała nr 7892. Pracowała w warsztatach obozowych na potrzeby wojska niemieckiego. Trzykrotnie operowana kostnie (3.01, 14.01 i 15.03 1943). W wyniku następstw eksperymentów musiała pracować w tzw. „komandzie sztrykerynek”.Chroniąc się przed zaplanowaną przez Niemców akcją wymordowania operowanych, potajemnie opuściła obóz w transporcie do jednego z podobozów pod fałszywym nazwiskiem Małgorzaty Barcz. Po wojnie wraz z mężem mieszkała w Gdańsku i Warszawie. Ze względu na komplikacje zdrowotne nie podjęła pracy zawodowej. Zmarła w Warszawie w 1999 r.

Marczewska-Sterkowicz Janina – ur. się 26.09.1919 w Lublinie. W 1939 zdała maturę i rozpoczęła uczęszczać na I rok Pedagogium. Pod wpływem brata wstąpiła do ZWZ wraz z siostrą, gdzie pełniła funkcję łączniczki. Aresztowana wraz z siostrą Michaliną 21.06.1941 i osadzona na Zamku Lubelskim. Wywieziona Sondertransportem do KL Ravensbruck 21.09.1941. Otrzymała nr 7703. Dwukrotnie operowana kostnie (3.12.1942 i 5.01.1943). Gdy władze obozowe próbowały pozbyć się „królików”, ukrywała się w specjalnym tunelu pod blokiem. Pod fałszywym numerem obozowym udało jej się wyjechać w ramach akcji „białe autobusy” organizowanej przez Szwedzki Czerwony Krzyż z inicjatywy hr. Bernadotte. Przez kilka miesięcy leczyła się w Malmo. Po powrocie do kraju ukończyła medycynę w Gdańsku w 1951 r. i zrobiła specjalizację z ginekologii. Pracowała wLęborku i Włocławku. Od kilku lat nie żyje.

Michalik Pelagia – ur. się w 1920 r. w Lublinie. Uczennica gimnazjum im. Unii Lubelskiej w Lublinie. Członek ZWZ. W konspiracji pracowała jako kurierka. Więziona na Zamku Lubelskim. Transportem lubelsko-warszawskim z 21.09.1941 trafiła do KL Ravensbruck i stała się nr. 7918. Dwukrotnie operowana kostnie (2.12.1942 i 5.03.1943). Zmarła w 1946 r. w Lublinie.

Michalik Stanisława – ur. 2.11.1907 w Garwolinie. Ukończyła 4 klasy gimnazjum. Aresztowana 1.04.1941 w Terespolu za kolportaż prasy konspiracyjnej. Z więzienia w Białej Podlaskiej trafiła na Lubelski Zamek. Wywieziona do KL Ravensbruck 21.09.1941 jako nr 7907. W obozie pracowała w warsztatach na potrzeby wojska. Operowana kostnie doświadczalnie na obu nogach ( 5.01.1943). Z obozu wydostała się do transportu do Bergen-Belsen 28.02.1945 pod fałszywym nazwiskiem. W czerwcu 1945 zabrana przez Czerwony Krzyż do Szwecji na rekonwalescencję. W 1946 powróciła do rodzinnego Garwolina. Pracowała w Zarządzie Miejskim w Garwolinie. Zmarła w 1987 r.

Mikulska-Turowska Stanisława – ur. się 10.03.1911 r. w Warszawie. Ukończyła Miejską Szkołę Położnych. Aresztowana w Zamościu 28.05.1941 za kolportaż prasy konspiracyjnej i nasłuch radiowy. Po śledztwie w Rotundzie Zamojskiej została osadzona 15.06.1941 na Zamku Lubelskim. Sondertransportem z 21.09.1941 trafiła do KL Ravensbruck jako wiezień nr 7897. Operowana doświadczalnie czterokrotnie od 24.11.1942. Obóz opuściła w ostatnim transporcie ewakuacyjnym 28.04.1945. Po powrocie do Zamościa pracowała jako pielęgniarka-położna, jednak musiała przejść na rentę inwalidzką. Zmarła w 1980 r.

Mitura-Futera Janina – ur. 15.02.1919 w Bożniowicach (powiat radzyński). Ukończyła szkołę czteroklasową. Aresztowana za przechowywanie broni 20.01.1941. Przeszła przez gestapo w Kocku, Łukowie, Wojcieszkowie i Radzyniu Podlaskim, by ostatecznie trafić na Zamek w Lublinie. Od 23.09.1941 w KL Ravensbruck jako więzień nr 7932. Operowana dwukrotnie. Pierwsza operacja miała miejsce 2.08.1942. Przeżyła marsz śmierci. Po oswobodzeniu wróciła do rodzinnej wsi, by następnie przeprowadzić się do Wólki Serokomlskiej. Zmarła w 2004 r.

Młodkowska-Bielawska Stanisława – ur. się 1.07.1909 w Puławach. Otrzymała średnie wykształcenie. Aresztowana w Chełmie Lubelskim w listopadzie 1940 za przynależność do ZWZ. Przesłuchiwana przez chełmskie gestapo, a następnie osadzona na Zamku Lubelskim. Sondertransportem z 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie stała się nr. 7680. Operowana 30.9.1942. Chroniąc się przed śmiercią, jaką szykowali Niemcy „królikom”, w transporcie Żydówek pod fałszywym nazwiskiem opuściła obóz w marszu śmierci, z którego udało się jej uciec. Po wojnie wróciła do Puław, gdzie podjęła pracę w księgarni nauczycielskiej. Jednak w wyniku pogarszającego się zdrowia, musiała z dalszej pracy zrezygnować i otrzymała specjalną rentę , jako ofiara eksperymentów. Brak wiadomości o dacie śmierci.

Modrowska Zofia – ur. się w 1911 r. Przywieziona do KL Ravensbruck 23.09.1941 , gdzie otrzymała nr 7651. Operowana na podudziu (23.02.1943), do końca życia pozostała jej blizna wielkości 12 cm. Przez dwa miesiące nie mogła samodzielnie się poruszać. Wraz z inną operowaną Stefanią Łotocką wróciła po wojnie do Polski i wspólnie zamieszkały w Sobieszewie, gdzie pracowała w urzędzie gminy. Zmarła w 1950 r.

Nowakowska-Kwiatkowska Maria – ur. się 1.01.1921 w Brzezie ( powiat Radziejów Kujawski). Pomagała matce w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Od 1939 r. była pod baczna uwaga niemieckiej żandarmerii. Aresztowana we wrześniu 1941 pod zarzutem szpiegostwa. Osadzona na Zamku Lubelskim wraz z Sondertransportem z 21.09.1941 trafiła do KL Ravensbruck i otrzymała nr 7651. Operowana doświadczalnie 30.09.1942. Po powrocie do kraju zamieszkała w Mostkach i ze względu na stan zdrowia otrzymywała rentę specjalną. Zmarła w 2002 r.

Okoniewska-Mróz Aniela – Jako więzień Zamku Lubelskiego trafiła Sondertransportem do KL Ravensbruck dnia 23.09.1941. Stała się nr. 7673. Operowana w pierwszej grupie zakaźnej 1.08.1942. Zmarła w 1998 r.

Pajączkowska Maria - według Księgi Ofiar KL Ravensbruck wydanej w 2005 r. ur. się 4.12.1918. Aresztowana wraz z mężem (zamordowany w KL Auschwitz) za działalność konspiracyjną. Przeszła przez Pawiak i Sondertaransportem lubelsko-warszawskim trafiła do KL Ravensbruck. W chwili aresztowania w domu została małoletnia córka Ewa, którą zaopiekowała się jej matka. Niestety numer obozowy zatarł się w ludzkiej pamięci. Operowana doświadczalnie zakaźnie 30.09.1942 r. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 11.02.1943.

Piasecka Helena – ur. się w 1915 r. Aresztowana 13.02.1941. Osadzona na Zamku w Lublinie, gdzie urodziła bliźniaki, które przeżyły kilka miesięcy. Wraz z siostrą Władysławą Karolewską Sondertransportem z 21.09.1941 wyjechała do KL Ravensbruck. Otrzymała nr 7927. Poddana dwóm operacjom kostnym (16.08 i 31.08.1943). Przy czym ostatnia operacja była w warunkach bunkra obozowego i przy użyciu środków przemocy. SS-mani kneblowali usta i przytrzymywali nogi wyrywającym się ofiarom. Przez cały rok trwała prowizoryczna rekonwalescencja w warunkach obozowego rewiru, która nie uchroniła jej przed trwałym kalectwem. Podczas ewakuacji obozu nie była w stanie samodzielnie się poruszać, dlatego była wieziona przez koleżanki-więźniarki na wózku. Do Polski wróciła w 1949 r. i wyjechała do Francji, a następnie do USA, gdzie pracowała jako nauczycielka. Zmarła w USA w 2006 r.

Pietrzak-Skibińska Maria – ur. się 5.08.1912 w Mirczu na Zamojszczyźnie. W 1936 r. wstąpiła do warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej, po ukończeniu której pracowała w Zakładzie Leczniczo-Wychowawczym w Istebnej. Po powrocie do rodzinnej miejscowości została zaprzysiężona w ZWZ i jako łączniczka kolportowała prasę konspiracyjna na linii Tomaszów Lubelski-Wożuczyn. Czynnie pomagała uwięzionym w areszcie w Tomaszowie Lubelskim. Aresztowana 16.04.1941 i przez zamojskie więzienie po dotkliwym śledztwie ostatecznie trafiła na Zamek Lubelski. Wraz z innymi wywieziona Sondertransportem 21.09.1941 do KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7909. Operowana pseudomedycznie 29.09.1942. Po powrocie do względnego zdrowia pomagała ciężej okaleczonym koleżankom przez organizowanie dla nich dodatkowych porcji żywnościowych i odzieży oraz wygodniejszych butów, niż lagrowe drewniaki. Włączyła się również w organizowanie mleka dla karmiących matek i ich dzieci w KL Ravensbruck. Od 4.02.1945 ukrywała się wobec groźby zamordowania operowanych przez załogę obozu. Pod fałszywymi danymi personalnymi opuściła KL Ravensbruck i dostała się do obozu w Neustad-Glewe. Wolności doczekała 2.05.1945. Po powrocie do kraju pracowała jako pielęgniarka w Działdowie. W 1948 r. wraz z grupą operowanych gościła w USA, gdzie podleczona została jej rana pooperacyjna. Od 1962 ze względu na stan zdrowia przeszła na rentę inwalidzką. Zmarła w 2014 r.

Pietrzyk Barbara – urodziła się prawdopodobnie w 1925 r. W czasie okupacji była kolporterką prasy podziemnej. Z Pawiak dołączona do Sondertransportu lubelsko-warszawskiego w dniu 21.09.1941 r. W KL Ravensbruck otrzymała nr 7818. Operowana jako najmłodsza w wieku 16 lat kilkakrotnie (3.11.; 14.11; 17.11 1942 i 28.01.; 15.09.1943). Na nogach miała blizny o długości 10 cm i 11 cm oraz niedowład kończyny dolnej lewej. W lagrze uczestniczyła w nauczaniu tajnego gimnazjum. Po wyzwoleniu zamieszkała w Łodzi, gdzie zdała maturę i i zaczęła studia. Ze względu na kalectwo utrzymywała się tylko z robienia na drutach. Żyła w niezwykle skromnych warunkach na poddaszu. W dużej mierze opiekowały się nią koleżanki-więźniarki. Zmarła w 1947 r.

Piotrowska-Wrochno Halina – ur. się 28.02.1913 w Jarosławiu. Dp KL Ravensbruck dotarła Sondertransportem w dniu 23.09.1941 i stała się nr. 7923. W wyniku bicia ze strony nadzorczyń obozowych straciła słuch. Operowana doświadczalnie na prawym podudziu w dniu 15.01.1943, a następnie w bunkrze obozowym 15.08.1943 przy użyciu przemocy ze strony SS, gdy zoperowano jej dwa podudzia. Gdy w lutym 1945 władze obozowe czyniły starania likwidacji „królików”, ukrywała się na blokach więźniarskich francuskich i rosyjskich. Udało się jej podczas „rozładowywania obozu” przedostać do lagru w Neustad-Glewe, gdzie 2.05.1945 doczekała wolności. Powróciła do Lublina. Pracowała w dyrekcji Lasów Państwowych. Zmarła w 2001 r.

Prus Alfreda – ur. się w 1920 r. Pochodziła z Zamościa. Studentka USB w Wilnie. Żołnierz SZP-ZWZ-AK ps. „Teresa”. Aresztowana i osadzona na Zamku Lubelskim, a następnie Sondertransportem z 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie stała się nr. 7687. Operowana 30.09.1942 i zarażona zarazkami obrzęku złośliwego. Zmarła po operacji z upływu krwi 13.10.1942 r.

Pytlewska-Brzozowska Barbara – ur. się 16.08.1916 w Piotrkowie Trybunalskim. Aresztowana z kuzynami 27.01.1941 za nasłuch radiowy i kolportaż. Po ciężkim „badaniu” na gestapo w Radzyniu Podlaskim została przewieziona do Lublina i osadzona w Zamku. Wraz z Sondertransportem z 21.09.1941 trafiła do KL Ravensbruck jako nr 7899. W dniu 30.09.1942 przeprowadzono na niej pseudomedyczną operację nerwową, wycinając część nerwów w podudziach. W obozie przeżyła dzięki pomocy i ukrywaniu przez koleżanki-więźniarki. Po wojnie powróciła do kraju i została sama, gdyż jej bliscy zostali zamordowani przez gestapo. Przeżywała syndrom „KZ”, dlatego o dalszych jej losach brak informacji.

Rakowska Apolonia – przywieziona do KL Ravensbruck transportem lubelsko-warszawskim 23.09.1941. Od tej pory stała się nr 7728. Operowana doświadczalnie z zakaźnie 30.09.1942. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 28.10.1943.

Rek-Koper Izabela – ur. się 26.07.1922 r. w Stokowcu-Suchedniowie. Ukończyła Żeńskie Gimnazjum Krawieckie w Lublinie. Aresztowana 9.05.1941 za pracę w strukturach konspiracyjnych ZWZ na terenie podlubelskich Minkowic. Po uwięzieniu na Zamku Lubelskim transportem z 31.05.1942 wywieziona do KL Ravensbruck jako nr 11285. Na przestrzeni październik 1942 – maj 1943 czterokrotnie operowana doświadczalnie. Po wojnie ze względu na zły stan zdrowia nie była w stanie podjąć pracy zawodowej. Przez 30 lat pracowała społecznie w Stowarzyszeniu b. Więźniów Zamku Lubelskiego. Odznaczona wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Oświęcimskim. Zmarła w Lublinie w 2007 r.

Sas-Hoszowska -Tietz Zofia – ur. się w 1910 r. w okolicach Wilna. Ojciec był nadleśniczym. W konspiracji działała jako kurierka. Aresztowana w 1941 r. i osadzona na Zamku w Lublinie, gdzie była podana gestapowskim „badaniom”. Przybyła do KL Ravensbruck transportem w dniu 23.09.1941 i otrzymała nr 7695. Operowana doświadczalnie 30.09.1942. Prawdopodobnie została zakażona drobnoustrojami z grupy beztlenowców na prawym podudziu. Cierpiała przez 7 miesięcy, a pozostała jej blizna wielkości 9 cm. Po wojnie wraz z Marią Brole-Plater wróciła do Polski i zaczęła pracę w Polskim Czerwonym Krzyżu w Warszawie. Zmarła w 1974 r.

Sieklucka Stefania – ur. się w Udryczach na Zamojszczyźnie. Studiowała na Wydziale Architektury PW. Uzdolniona plastycznie, dodatkowo uczyła się tkactwa i projektowania tkanin. W czasie wybuchu II wojny znajdowała się w Zamościu. Bardzo szybko została zaprzysiężona w konspiracji. Aresztowana 1.03.1941 i przez trzy miesiące przesłuchiwana przez gestapo lubelskie, następnie uwięziona na Zamku Lubelskim. Dnia 21.09.1941 Sondertransportem wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie stała się nr. 7929. Pracowała przy rozbudowie obozu, a także w warsztatach obozowych na potrzeby wojska. Operowana doświadczalnie 15.08.1943. Wobec grożącego niebezpieczeństwa eliminacji operowanych ukrywała się pod fałszywymi danymi oraz na bloku francuskim. Od 8.02.1945 wraz z innymi więźniami pędzona w kierunku Hamburga, gdzie doczekała wolności. Powróciła po wojnie do kraju i zamieszkała w Zakopanem. Była członkiem ZPAP w sekcji architektury wnętrz. Zmarła w 1986 r.

Sienkiewicz-Zieleniec Anna – ur. się 16.05.1921 w Młynkowie (powiat Oborniki). Szkołę ukończyła w Lublinie. W 1939 wstąpiła do konspiracji (KOP?). Aresztowana 21.02.1941 i osadzona na Zamku Lubelskim. Z wyrokiem śmierci wysłana w kwietniu 1942 do KL Ravensbruck. Operowana doświadczalnie jako nr 11289 dnia 23.11.1942. W kwietniu 1945 dzięki fałszywym dokumentom wraz z Polkami z Powstania Warszawskiego opuściła lager. Po wojnie powróciła do Polski. W 1945 rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie., a od 1948 w Warszawie. Zmarła w 1986 r.

Sobolewska Aniela – ur. się prawdopodobnie w Puławach. Aresztowana wraz z Maria Gnaś w Niesiołowicach koło Józefowa (powiat puławski). Do KL Ravensbruck przybyła Sondertransportem z 21.09.1941 i otrzymała nr 7678. Operowana kostnie 22.08.1942. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 28.09.1943 r.

Sokólska-Kaczmarska Zofia – ur. się w 1914 r. w Lublinie. Zaprzysiężona w konspiracji. Aresztowana 8.05.1941. Osadzona w KL Ravensbruck jako nr 7919 od 23.09.1941. Operowana pseudomedycznie dwukrotnie (21.09. oraz 2.12.1942). Były to operacje mięśniowe, a blizna miała długość 10 cm. Eksperymenty spowodowały trwałe inwalidztwo. Opuściła obóz w „białych autobusach” zorganizowanych przez Szwedzki Czerwony Krzyż dzięki osobistemu zaangażowaniu i kontaktom więźniarki Karoliny Lanckorońskiej. Złożyła zeznania w Lund w Polskim Instytucie Źródłowym. Po leczeniu wyjechała do Anglii. Zmarła w 1997 r. w Londynie.

Stefaniak-Mrówczyńska Zofia – ur. się 30.08.1920 r. w Lublinie. Ukończyła 7 klas szkoły podstawowej. Należała do ZWZ jako kolporter prasy konspiracyjnej oraz przy rozpowszechnianiu ulotek antyhilerowskich. Aresztowana 24.03.1941, przesłuchiwana przez lubelskie gestapo, a następnie osadzona w Zamku Lubelskim. Przybyła do KL Ravensbruck Sondertransportem 23.09.1941. Stała się nr 7697. Operowana kostnie 14.09.1942. Do końca kwietnia 1943 trwała jej rekonwalescencja w warunkach obozowych. Lager opuściła w ostatnim marszu ewakuacyjnym 28.04.1945. Po powrocie do kraju ukończyła kurs pisania na maszynie i pracowała jako maszynistka. Zmarła w Lublinie.

Szuksztul-Gołębiowska Weronika – ur. się 8.03.1926 w Bojarach. Sondertransportem z 21.09.1941 znalazła się w KL Ravensbruck jako nr 7819. Operowana zakaźnie z jednym cięciem na łydce dnia 30.09.1942. Po wojnie mieszkała w Sochaczewie, a później w Czarnem. Zmarła w 2003 r.

Szydłowska-Krusche Joanna – ur. się 15.08.1907 w Warszawie. Uzdolniona plastycznie uczyła się w Szkole Przemysłu Artystycznego w Warszawie. Ukończyła Państwowy Instytut Prac Ręcznych w Warszawie, a następnie Wydział Sztuk Pięknych USB w Wilnie. Pracowała jako nauczycielka rysunku w gimnazjum w Lublinie. Aresztowana za pracę konspiracyjną 19.03.1941. Sondertransportem z 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck. Otrzymała nr 7914. W obozie pracowała w specjalnym komandzie artystycznym. Szczególnie wykonywała małe formy z trzonków szczoteczek do zębów o różnej tematyce. Operowana doświadczalnie 15.08.1943. Po powrocie do kraju do 1951 pracowała w szkolnictwie, a następnie założyła własną pracownię plastyczną. Prace swoje wystawiała na wielu wystawach. Pracowała również przy obróbce kamienia półszlachetnego i w emalierstwie. Zmarła w Lublinie w 1995 r.

Śledziejowska-Osiczko Stanisława – ur. się 17.11.1924 w Toruniu. Szkołę podstawową ukończyła w Toruniu, a w 1938 r. rodzina przeniosła się do Świdnika, gdzie jej ojciec organizował lotnisko. Od wiosny 1040 należała do ZWZ jako łączniczka i kolporterka prasy konspiracyjnej. Aresztowana 7.2.1941. Przeszła ciężkie śledztwo w lubelskim gestapo i na Zamku Lubelskim. Wywieziona Sondertransportem 21.09.1941 do KL Ravensbruck. Otrzymała nr 7712. Operowana pseudomedycznie 30.10.1942. Ewakuowana w kierunku Lubeki 27.04., gdzie na początku maja 1945 doczekała się wolności. Powróciła do Świdnika. Zdała tzw. „małą maturę” w Krakowie, a następnie pracowała jako sanitariuszka w Domu Pracy Kobiet we Wrocławiu, gdzie poznała bohaterskich lekarzy z Pawiaka dr. Czuperską i dr. Śliwickiego,z którymi się przyjaźniła. Tropiona przez UB często musiała zmieniać miejsce pobytu. Ostatecznie osiadła w Jarosławiu. Ze względu na stan zdrowia musiała przerwać pracę zawodową. Otrzymała specjalną rentę inwalidzką, jako ofiara eksperymentów. Do dnia dzisiejszego żywo interesuje się losami b. więźniarek-koleżanek. Dba o zachowanie pamięci o zanrłych izamęczonych w KL ravensbruck. Bardo cżęsto uczestniczy w uroczystościach na terebnie Miejsac Panmięci i Przestrogi w KL Ravensbruck. Zmarła 22 maja 2017 roku.

Wojtasik-Półtawska Wanda – ur. się 2.11.1921 w Lublinie. Ukończyła gimnazjum SS. Urszulanek w Lublinie. Harcerka Szarych Szeregów. Po wybuchu wojny zaprzysiężona w konspiracji przez dh. Marię Walciszewską z Lubelskiej Chorągwi ZHP. Aresztowana 17.02.1941 r. i po śledztwie w gestapo lubelskim „Pod Zegarem” osadzona na Zamku Lubelskim. Sondertransportem z 21.09.1941 wywieziona do KL Ravensbruck, gdzie stała się nr. 7709. Poddana pseudomedycznej operacji zakaźnej 1.08.1942. Wolności doczekała się na początku maja 1945. Po wojnie wróciła do Lublina, a następnie przeniosła się do Krakowa , by w 1951 r. ukończyć medycynę. Jest doktorem medycyny ze specjalnością psychiatrii. Była adiunktem w Klinice Psychiatrii AM w Krakowie. Od czasów studenckich współpracował z ks. Karolem Wojtyłą, a następnie biskupem, kardynałem i Papieżem Janem Pawłem II stając się doradcą w kwestiach rodziny i małżeństwa. Od 1983 r. członek Papieskich Akademii Pro Vita i Pro Familia. Odznaczona wieloma odznaczeniami państwowymi, społecznymi i kościelnymi ( w tym medalem papieskim „Pro Ecclesia et Pontifice). Posiada wiele honorowych obywatelstw i doktoratów honorowych. W 2016 została odznaczona przez prezydenta RP Orderem Orła Białego. Jest autorką pierwszego pamiętnika i wspomnień obozowych „I boję się snów” przetłumaczonego na wiele obcych języków. Nadal czynna zawodowo i bardzo chętnie dzieli się z młodym pokoleniem swoją wiedzą i wspomnieniami. Jest jedną z obecnie żyjących „królików z Ravensbruck”. Mieszka w Krakowie.

Zielonka Maria – ur. w 1914 r. Aresztowana za przynależność do konspiracyjnych struktur Komendy Obrońców Polski. Wraz z Sondertransportem z 21.09.1941 znalazła się w KL Ravensbruck, gdzie otrzymała nr 7771. Operowana zakaźnie dwa razy 1.08. i 16.09.1942. Rozstrzelana w KL Ravensbruck 28.09.1943.